Uzun bir süredir havacılık ve turizm sektörünün gündeminde Rusya var. Savaş sebebiyle Rusya’ya yönelik getirilen yaptırımlar Rusya tescilli havayollarının yurtdışı uçuşlarını sıkıntıya soktu. Rusya’daki Türk kökenli Türk tur operatörleri Coral, Pegas ve Anex’in çatısı altındaki Rusya tescilli havayolları da bu durumdan etkilendi.
Habertürk’ten Güntay Şimşek’in haberine göre Rusya’dan bu yıl beklenen Rus turistin ABD ve AB yaptırımlardan etkilenmeden taşınması için çeşitli yöntemler araştırılmaya başlandı. Bugün Resmî Gazete’de yayınlanan havayolu kurma şartlarını esneten düzenlemeyle de önemli bir adım atıldı.
Şu ana kadar Türk Hava Yolları (THY) kısmen kendine ait uçaklarla, kısmen diğer kiralık uçaklarla ve Türkiye’nin geliştirdiği sigorta desteği Rusya uçuşlarına devam etti. Pegasus Hava Yolları da belirsizlik sebebiyle bir süre ara verdiği Rusya uçuşlarına Avrupa Birliği’nin yayınladığı yeni düzenlemeler çerçevesinde ve Türkiye’nin sigorta desteğiyle kısa süre önce yeniden başlama kararı aldı. Ama yeterli değil.
Rusya merkezli havayollarının Türkiye’ye sorunsuz sefer yapabilmesi için de arayışların devam ediyor. Rus tescilli uçaklara Batı’nın yaptırımları sebebiyle Türkiye’de el konmaması için henüz bir çözüm bulunmuş değil. Rusya’nın da sadece Türk şirketlerinin tek taraflı olarak Rus turistleri taşımasından rahatsız olduğu, THY’nin turist grupları için kişi başına 700 Euro’yu bulan bilet ücreti tarifesinin pahalı bulunduğu belirtiliyor. Dolayısıyla soruna tek taraflı fırsat gibi bakmadan Türk turizminin mevcut beklentileri de dikkate alınarak çözüm bulunması gerekir. Havayolu pahalı olursa daha az Rus turist Türkiye’ye gelir.
İki ülke arasındaki mevcut kapasiteyle, yani THY ve Pegasus’un uçaklarıyla Rusya’dan gelecek turistin bir kısmı taşınabilecek. Rusya-Türkiye arasında ilave uçak seferlerine, başka havayollarına da ihtiyaç var. Rusya yetkililerin fiyatların aşağı çekilmesi için farklı havayollarının da devreye girmesini istediği belirtiliyor. Türkiye de benzer yaklaşım içinde olduğundan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, Rusya turizminin belkemiğini oluşturan Türk tur operatörlerinin Türkiye’de havayolu kurabilmeleri için çaba sarf etti. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) yoğun çalışmasıyla bir çözüm bulundu. Bugün Resmî Gazete’de yayınlanan düzenlemeyle tarifeli havayolu kurmanın şartları Türk tur operatörleri için belli bir süreliğine kolaylaştırıldı.
15 milyon sermaye 6’ya 5 uçak 3’e indirildi
Resmî Gazete yayımlanan kararla Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Yönetmeliği’nde (SHY-6A) yapılan değişikle Rusya’daki Türk kökenli tur operatörlerinin Türkiye’de ticari hava taşımacılığı yapacak şirketleri daha kolay kurabilecek. Mesela tarifeli havayolu kurmak için en az 5 adet uçağın tescil edilmesi şartı 3 uçağa indirildi. Asgari on beş milyon dolar ödenmiş sermayeye sahip olma gerekliliği de asgari altı milyon dolar olarak belirlendi. Bu muafiyetler bir yıllık süre için geçerli olacak.
Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya-Türkiye arasındaki turistlerin taşınmasında Rus tescilli havayolu şirketlerinin yaptırımlara muhatap olması sebebiyle Türk kökenli tur operatörleri de ciddi sorunlar yaşamaya başladı. Tur operatörleri Pegas, Coral ve Anex’e ait olan Rusya merkezli havayollarının devre dışı kalmasına Turizm Bakanlığı uzun süredir çözüm arıyordu. Rusya’da etkin olan Türk tur operatörlerinin talepleri dinlendi. Batı’nın Rusya’ya yönelik yaptırım kriterleri ve Türkiye’nin mevzuatları incelenerek çözüm arayışına gidildi.
ABD ve AB’nin uyguladığı yaptırımlarla Rus havayolu şirketlerine hava sahaları kapandı. Uçaklara bakım, onarım ve yedek parça hizmetleri askıya alındı. Bu gelişmeler üzerine Türkiye’de Türk tescilinde havayolu kurup Rusya’ya uçulabilmesi için arayışlar başladı. THY de gelişmeler üzerine Anex, Pegas ve Coral gibi tur operatörlerine 1.5 milyon koltuk ayırdığı belirtildi, ama bu adım da Rus turistlerin taşınması için yeterli değildi. Bir başka önemli parametre ise yaşanan durumun yüksek bilet fiyatlarıyla fırsata çevrilmesinin önüne geçmek.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün bugün Resmî Gazete’de yer alan kararı turizm ve havacılık sektörü açısından önemli. Bu sıkıntılı dönemde Türkiye’de havayolu kurulması için esneklik sağlanıyor. Muafiyetler getiriliyor. Bunun için salgın, savaş veya doğal afet gibi olağanüstü hallerde Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Yönetmeliği’ne (SHY-6A) muafiyet hükümleri altında geçici maddeler eklendi.
Bir süredir Türkiye’de havayolu kurmak için hazırlıklar yapan Rusya’nın önde gelen Türk kökenli tur operatörlerinden ikisinin havayolu kuracağını öğrendim. Anex, geçen yıl kurduğu hava taksi şirketini havayoluna çevirmek için girişimlere başlamış. Southwind ismiyle havayolu kurmak için SHGM’den ön izin alınmış. Coral ise henüz havayolu kurma konusunda karar vermemiş.
Turizm Bakanlığı ile SHGM’nin doğru zamanlamayla ve doğru önlemlerle havacılık ve turizm sektörüne ciddi bir katkı sundukları ortada. Bakalım gelişmeler nasıl olacak? Rusya tarafında ne tür gelişmeler olacak? Ne kadar Rus turist Türkiye’ye gelecek? Ve Rusya kendi havayolları yaptırımlar sebebiyle uçamadığı için tek taraflı Rus turist taşınması işine nasıl yaklaşacak?
