Novum Hotels- Satış & Pazarlama Müdürü Bülent Ercan, şu an ki durumu özetleyerek , 2022 yılı için iç pazar, Rus ve Ukrayna pazarı, Avrupa pazarları hakkında önemli analizler yaptı. 2022 yılının da son dakika yılı olacağını vurguladı.
2022 yılı ile ilgili en büyük pazarımız olan BDT ve Rusya Pazarı için henüz yeteri kadar data yok diyebilirim. Bu pazarlarda, son yıllarda erken rezervasyona rağbet arttı. Ancak şu anda henüz talep oluşmaya başlamadı. Geçtiğimiz iki sezonda da Türkiye uçuşa yasaklı aylar geçirdi.
Dolayısıyla Rus pazarının bu kadar erkenden rezervasyona yönelmesini beklemek zaten rasyonel de olmaz. Bu pazarın hareketi diğer pazarlarda olacağı üzere son dakika olacaktır. Sınırların uçuşa kapanmayacağından emin olunduğu anda yoğun talep başlayacaktır.
RUS PAZARI VE 2022
Rusya ve Ukrayna Pazarını etkileyebilecek en önemli konu iki ülke arasındaki olası çatışma olarak düşünülebilir. Ukrayna sınırının 15 km yakınına 120.000 Rus askerinin konuşlanması çatışma ya da büyük bir siyasi gerilime gebe olunduğunu gösteriyor. Bir çatışma halinde ABD ve AB’nin Rusya’ya yaptırım uygulaması durumunda , Ruble’de değer kaybı vb. negatif ekonomik sonuçlar da söz konusu olabilir. Rus Pazarında Antalya açısından diğer negatif beklenti, Mısır’da Sharm el Sheikh ve Hurgada’nın 6 yıl sonra uçuşa açılması olabilir. 2021 sezon sonunda tam kapasite uçmaya izin verilmediği için Antalya satışları etkilenmedi, ancak 2022 mayıs ve ekim aylarında daha fazla etkisini yaşayabiliriz.
2019’U YAKALAMAK VE GEÇMEK
Genel anlamda 2019’un yakalanacağı ve hatta biraz da geçilebileceği ümidi camiamızda hakim. Ancak henüz Omicron varyantı ile ilgili hastane/ yoğun bakıma yatma ve ölüm oranı ile aşıların etki oranları tam olarak açıklanmadı. İngiltere, İskoçya ve Güney Afrika’da yapılan çok yeni , son araştırmalar, Omicron varyantının daha hızlı yayılmakla beraber %50-70 oranında hastaneye yatışlarda azalma sonucunu doğurduğunu gösteriyor. Aynı araştırmalar, Delta mutasyonundaki ölüm oranı %3 iken , Omicron mutasyonundaki ölüm oranının %0,05 olduğunu gözler önüne seriyor. Yani aslında ölüm oranı kabaca %83 daha az. Tabii bu araştırmaların aşılanma oranı yüksek ülkelerde gerçekleştiğini ve aşının yoğun bakım ve ölüm oranını düşürmüş olabileceği gerçeği de söz konusu. Ancak Avrupa Pazarında aşılanma oranı yaz sezonunda da yüksek olacak . Her hâlükârda ,Omicron’un ,mortalite oranı %0,01olan Inluenza’dan 5 kat daha ölümcül olduğunu unutmamak gerek..
SEKTÖR DIŞINDAKİ İPUÇLARI ÖNEMLİ
Kendi branşımız dışındaki faktörlerin turizm hareketinde daha baskın olduğu senelerde , profesyoneller olarak sektör dışındaki gelişmelerin ipuçlarını iyi okumamız gerekiyor. Şüphesiz turizm profesyonellerinin öngörüde bulunması en zor dönemleri yaşıyoruz.
AVRUPA PAZARLARI OCAKTA HIZLANIR
Avrupa pazarlarında kasım 2021 başında oldukça olumlu sinyaller varken malum mutasyon ile Almanya, İngiltere, Hollanda vb. birçok ülkede günlük vakada rekorlar kırılması rezervasyonları yavaşlattı. Alman pazarında ilgi gören otellerin 2019’un üçte biri kadar rezervasyon aldığını ve son haftada Noel tatilinin başlamasına rağmen biraz daha artışların başlaması beni ümitlendiriyor. Almanya’da ocak ayında 5. dalga beklentisi var. Günlük vakaların 100 bin’i geçmesi bekleniyor. Ancak buna rağmen ocak ayı itibarı ile tatil satın almalarının hızlanmaya başlayacağı ve nisan-mayıs aylarında ise zirve yapacağını düşünüyorum. ING Deutschland ve Barkow Consulting tarafından yapılan bir araştırmada Avrupa’da tasarrufların pandemi döneminde rekor kırdığı sonucu paylaşıldı. Almanların açık ara birinci olduğunu gösteren bu araştırmada, tasarrufları etkileyen en önemli etkenin, pandemi nedeniyle seyahat, tatil, restoran ve mağazalarda harcama yapılamaması gösterildi. Dolayısı ile pozitife dönen bir salgın olgusunun talep patlaması yaratması beklenilebilir.
2015 yılında 3 milyon Alman Antalya’ya gelmişti. 2021 sonunda tahminen 900.000 civarında olacak. Halen pazarın büyük bir bölümünün tereddütte olduğu ama sabırlarının da sonuna geldiğini düşünebiliriz. Yine 2019 yılında 720.000 sayısına ulaşan İngiliz Pazarının da kapanma olmazsa benzer rakamlara ulaşması ve hatta üstünde kapatması sürpriz olmayacaktır.
İÇ PAZARA ÖNGÖRÜLERİ ZOR
İç pazar için öngörüde bulunmak diğer pazarlardan daha da zor bir hale geldi. Döviz kurlarındaki ciddi yükselişler nedeni ile kontrat döneminde %75- %100 fiyat artışları oldu. Yeni mevduat sisteminin açıklanmasından sonra ise döviz kurlarında tekrar ciddi düşüşler oldu. Kurların stabil olup olmadığının henüz netleşmemesi, erken seçim söylentileri, satın alma gücünün enflasyon nedeni ile düşmesi iç pazarda belirsizlik yaratan gelişmeler. Unutmamak gerekir ki aile bütçelerinde tatil kalemi ilk vaz geçilen harcamalardandır. Geçtiğimiz seneye göre iç pazarın en az %20-25 daralmasını bekleyebiliriz.
Tüm pazarlar açısından genel bir değerlendirme yapmak gerekirse, uçak seyahatlerinde maske takma zorunluluğu kalkmadan turizm sektörünün eski günlerine dönmesini düşünmek gerçekçi olmayacaktır. Mart 2020’den beri hep ümitle bekledik. Belki de çok az kaldı.
Ünlü şair Cemal Süreya’nın söylediği gibi:
“Umut belki de gelecek sayfadadır, kapatma kitabı”
