Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Venedik’in kitlesel turizm ve iklim değişikliğinin de etkileri nedeniyle ”kara listeye” alınmasını tavsiye etti.
BBC Türkçe’den Övgü Pınar’ın haberine göre, 1987’de Dünya Mirasları Listesi’ne giren Venedik’in “tehlike altındaki miraslar” arasına alınması önerisi gelecek ay görüşülecek.
UNESCO Eylül’deki toplantı öncesinde hazırladığı raporda, “iklim değişikliğinin ve kitle turizminin etkileri de dahil olmak üzere insan müdahalesi nedeniyle kötüye gidişin sürdüğünü” ve bu bozulmanın kentin “evrensel değerinde geri dönüşü olmayan değişimlere neden olma tehdidi yarattığını” belirtti.
Örgüt, hem insan kaynaklı hem de doğal değişikliklerin kentteki yapılar ve alanlarda hasara neden olduğunu, alınan önlemlerin yetersiz kaldığını vurguladı.
İtalyan makamlarına, kentin acil ve kronik sorunlarını çözmek için gerekli “stratejik vizyon eksikliği” eleştirisi geldi. İlgili kurumlar arasındaki koordinasyon eksikliği de UNESCO tarafından eleştirildi.
Venedik’in yıllardır gündemden düşmeyen sorunları yerel yönetim, merkezi hükümet ve kent sakinleri arasında çatışmalara neden oluyor. Venedik Belediye Başkanı Luigi Brugnaro 2019’da, hükümetin kentin sorunlarına çözüm getirmemesini eleştirerek UNESCO’ya kenti dünya mirasları ‘kara listesine’ alma çağrısı yapmıştı.
UNESCO da 2021’de, büyük yolcu gemilerinin (cruise) Venedik lagününe girişi engellenmezse kentin Tehlike Altındaki Dünya Mirasları listesine alınabileceği uyarısı yapmıştı.
Cruise gemileri, kentin hassas altyapısına ve ekosisteme zarar vermelerinin yanı sıra sürdürülemez bir turizm modeli örneği olduğu gerekçesiyle de tepki çekiyordu. Ancak kent ekonomisinin itici gücü olan turizm gelirlerinin düşmesi endişesi bu gemileri yasaklama kararını güçleştiriyordu.
UNESCO’nun uyarısı üzerine 2021’de Roma yönetimi büyük yolcu gemilerinin kent merkezine girişini durdurmuştu.
25 bin tonun üzerindeki gemilerin Venedik’in merkezindeki San Marco Meydanı önündeki havzadan ve Giudecca Kanalı’ndan geçmesi yasaklanmıştı. Bu gemiler artık, yakındaki endüstriyel liman Marghera’ya yanaştırılıyor.
Kentteki su basması sorununu önlemek için inşa edilen ‘Mose’ (Musa) isimli bariyerler de 2020’de faaliyete geçti. Ancak San Marco Meydanı gibi kentin en alçak alanlarında su baskınları zaman zaman devam ediyor.
Geçen yıl, Venedik’te yerleşik nüfusun kritik eşik sayılan 50 binin altına indiği açıklanmıştı. Turist sayısı ise günübirlik ziyaretçilerle birlikte yılda 20 milyonun üzerinde hesaplanıyor.
Yerleşik halkın barınma imkanlarının gittikçe azalmasıyla kentin yaşanmaz hale gelmesini önlemek için turistik konaklama tesislerine limit getirilmesi planları da zaman zaman gündeme geliyor.
Kentin nüfus kaybı ve aşırı turizmin de etkisiyle gittikçe bir açık hava müzesi ya da “eğlence parkına” dönüştüğü yorumu yapılıyor.
UNESCO’nun Tehlike Altındaki Dünya Mirasları listesinde halen 55 alan ve varlık yer alıyor. En fazla sayıda tehlike altındaki mirasa sahip ülke, 6 alan ile Suriye.
Avrupa’da, Viyana tarihi kent merkezi de yüksek katlı projeler nedeniyle 2017’de bu listeye alınmıştı. Rusya’nın Ukrayna işgalinin ardından Odessa kentinin tarihi merkezi de bu yılın başında Tehlike Altındaki Dünya Mirasları arasına girdi.
