Turizm sektöründe yabancı çalışanların ücretleri Aile, Çalışma ve Sosyal Bakanlığı tarafından zamansız güncellendi. Turizm için zorunluluk haline gelen yabancı personelin ücreti, asgari ücretin iki katına çıktı.
Bu durum sektör olumlu katkı sağlayan yabancı personel istihdamını nasıl etkileyecek, oteller yabancı personel çalıştırma da zorluk yaşayacak mı, yapılan yeni düzenlemenin tarihi doğru mu? Sektör yetkilileri, zamansız yapılan artıştan çok da memnun değil!
Sizin için soruların cevaplarını ve konunun detaylarını araştırdık…
Sektörde Yabancı çalışanların ücreti iki katına çıktı
4817 sayılı kanunun uygulama yönetmeliğinin 13. Maddesi uyarınca Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından değerlendirme kriterlerinin 5. maddesinde Türkiye’de çalışacak yabancılara verilmesi gereken minimum ücretler ile ilgili açıklama yayınlandı. Turizm Sektörünü ilgilendiren madde şu şekilde “ Turizm-Animasyon organizasyon firmalarında akrobat ve benzeri unvanlarda çalışacak yabancılar ile masör, masöz ve SPA terapisti gibi işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı ücret ödenecektir” ifadeleri yer aldı.
Turizm Sektörü İçin Yabancı Personel Şart
Türkiye’de en fazla yabancı istihdamı Turizm sektöründe gerçekleşmekte. Spa, terapist, dansçı, aşçı gibi uzmanlık gerektiren işler dışında, animatör, misafir ilişkileri, resepsiyonist, garson ve oda görevlisi gibi görevler içinde yabancı ihtiyacı bulunmakta.
Turizm sektörü özellikle Güney ve Ege bölgelerinde sezonluk olarak hizmet vermekte olup mevsimlik sözleşme ile çalışacak Türk personel bulunmamakta. Ayrıca otellerin sağladığı konaklama hizmetlerine rağmen başka bölgelerde yaşayan Türk işsizler bu işlere ilgi göstermemekte.
Misafirler ile aynı dili konuşacak dil bilen personel açığı sebebi yabancı personellere ciddi manada ihtiyaç duyulmakta.
Spa terapist, animatörlük ve dansçı meslekleri Türkiye de rağbet gören ve talep dilen meslekler olmadığı için bu görevler için Dünyada uzmanlığını ispat etmiş ülkelerden yabancılar istihdam edilmek zorunda.
Tüm oteller Çalışma ve iş kurumuna müracaat etmelerine, kariyer siteleri aracılığı ile iş ilanları vermelerine rağmen gerekli insan kaynağı sağlanamamıştır.
Yabancılar, Türk personelden daha düşük maaşa çalışmamakta ve vize uçak bileti maliyetleri ile her durumda Türk personelden daha maliyetli olmaktadır. Turizm sektörü ihtiyacı olan sayıda ve kalitede Türk personel bulabilmesi durumunda yabancı istihdamını ciddi anlamda azaltacaktır. Ancak mevcut durumda bu mümkün değildir. Türk personeller, Turizm sektörüne ilgi göstermedikleri için yabancı istihdamı sorunlu hale gelmiştir.
Yukarıda belirtilen tüm gerekçeler göz önüne alındığında yabancı personel istihdamı bir keyfiyet değil, zarurettir. Misafire daha iyi hizmet verebilmek için yabancı personel istihdamı gerekirken, mevcutta misafire standart hizmet verebilmek için yabancı personeller talep edilmektedir.
Yabancı Personelin Turizm Sektörüne Sağlanan Kolaylıkların Faydaları
2016 Yılında Turizm sektörünün içine düştüğü zorluklar sebebi ile Turizme destek amaçlı olarak çalışma izni değerlendirme kriterlerinde bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu uygulama 2018 sonuna kadar uzatılarak devam etmiştir. En önemli ve faydalı değişiklik Turizm sektöründe çalışan tüm personeller için uygulanacak minimum ücretin Asgari ücret üzerinden uygulanmasının önünü açmasıdır.
Turizm sektörüne sağlanan kolaylıklar sebebi ile işletmelerin personel maliyetleri düşmüş olup, kayıt dışı yabancı istihdamının önüne büyük oranda geçilmiştir.
Büyük veya küçük ölçekte faaliyet gösteren tüm turizm işletmeleri ihtiyaç duydukları dil bilen personelleri daha kolay istihdam etmiş ve hizmet kalitesi korunmuştur.
Deneyimli ve alanında uzman personel istihdamı artmış ve misafir şikayetleri en aza indirilmiştir.
Türkiye’de yerleşik yabancıların iş gücüne katılımları artmış ve kayıt altına alınmıştır.
İstihdamın kayıt altına alınması ile olası güvenlik riskleri en aza indirilmiştir.
Yukarıda sayılan yabancı istihdam gerekçelerinde günümüz itibari ile herhangi bir değişiklik olmamıştır.
YABANCILARA UYGULANACAK ASGARİ ÜCRERTİN ARTMASI DURUMUNDA NELER YAŞANACAK ?
Turizm işletmeleri dil bilen personel ihtiyacının karşılayamayacaktır.
Hizmet kalitesini arttıran departmanlar olan animasyon, dans gösterileri uluslararası mutfak sunumları ve spalarda Uzmanlık ve ustalık özelliklerine haiz yabancı istihdamı daha da zorlaşacaktır.
Aynı görevi yapan Türk çalışan ile yabancı çalışan arasında ciddi bir maaş farkı oluşacak olup işletmelerin bunu karşılaması ya da Türk personellere anlatabilmesi mümkün olmayacaktır. Ayrıca Türk personeller aynı işi yapan yabancıların kendilerinden daha fazla ücret almasını ve bunun sebebinin de kamu uygulaması olduğunu bilmeleri ciddi bir güven kaybına neden olacaktır.
Kayıt dışı ve kaçak istihdam artarak kamu zararı doğacaktır.
Bazı işletmeler yabancılara belirlenen oranda ücreti resmi olarak ödeyecek sonra elden geri alma yöntemini uygulayacaktır. Bu uygulama hem kanunsuz bir uygulama olacak hem de kayıt dışı bir kaynağın ortaya çıkmasına sebep olacaktır.
Yukarıda belirtilen tüm gerekçelerden kaynaklı Turizm sektöründe çalışacak yabancılara uygulanacak asgari ücret uygulamasının mevcut asgari ücret seviyesinde olması ve bu uygulamanın kalıcı hale getirilmesi faydalı zaruret haline gelmiştir.
Yabancı Çalışma İzni Değerlendirme Kriterlerinde Devam Etmesi Talep Edilen Kolaylıklar
2015 yılında Turizm sektöründe yaşanan daralma ile beraber yabancı istihdam eden sektör temsilcilerinin çalışma izni almalarını kolaylaştırmak için asgari ücret uygulamasına ek olarak aşağıda yer alan kolaylıklar 2018 yılı sonuna kadar devam etmiştir. Bu sayede çalışma izni alınan yabancı personel sayısı artmıştır. Bu artışın en önemli nedeni maliyetlerin azalması ve kriterlerin hafifletilmesi ile kayıt dışı olan yabancılar kayıt altına alınmıştır. Bu artış Türk istihdamını azaltmadığı gibi devlete SGK primleri ve vergi anlamında ek kaynak sağlamıştır.
Aşağıda belirtilen kolaylıkların devamı sektörün gelişmesi ve kayıt dışılığın önüne geçmesi anlamında faydalı olacağı belirtiliyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belgeli veya belgesiz turizm işletmeleri ile bunların bünyelerinde izinli faaliyet gösteren işletmeler (SPA, güzellik merkezi, spor merkezi, kuaför, kuyumcu, deri, halı, tekstil vb. gibi küçük işletmeler), turizm seyahat acentaları, belgeli tatil köyleri ve turizm-animasyon organizasyon firmaları ile müstakil eğlence yerlerinde çalışacak yabancılara en az ödenebilecek ücret başvuru tarihi itibariyle yürürlükte bulunan asgari ücretten daha düşük olamaz.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belgeli turizm işletmeleri ile belgeli tatil köyleri, eğlence sektörü, turizm-animasyon organizasyon firmalarınca uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde istihdam edilecek yabancılar için en az on (10) Türk vatandaşı çalıştırılması halinde, her bir yabancı için ayrı ayrı beş (5) Türk vatandaşı istihdamına ilişkin kota ayrıca uygulanmayacaktır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belgeli veya belgesiz turizm işletmelerinin bünyelerinde izinli veya sözleşme ile faaliyet gösteren işletmelerde (kuaför, kuyumcu, deri, halı, tekstil satışı vb. gibi küçük işletmeler) en fazla iki yabancıya çalışma izni kriterlerine tabi tutulmaksızın çalışma izni verilebilir.
Turizm sektöründe her şey yolunda giderken, zamansız gelen artışın sektöre fayda sağlayacak şekilde düzenlenmesi gereklidir…
