Ethem Zagikyan
Continent Worldwide Hotels CEO
Otel Yatırımlarında Danışmanlık Hizmeti almak gerekli mi?
Ülkemizde, otelcilik sektörü, turizmin gelişmesi ile birlikte önemli bir yükseliş yaşamakta ve şehir otelciliğinin yanı sıra Resort oteller de hızla artmakta. Bu ivme, yanında, yeni trendler oluşturma, yeni konseptler geliştirme ve yeni yiyecek ve içecek mekanlarının da otellerin içinde yer almasının kapılarını açmakta…
Bu gelişmelerin sonucunda, daha önce otelcilik ile ilgili bir yatırımı olmayan birçok yatırımcının da ilgisini çekmekte ve dönem dönem verilen teşvikler de yatırımcıların bu ilgisini arttırmaya devam etmekte ve sektöre çekmekte. Ancak realitede otel yatırımı yapmak aslında ilk etapta görüldüğü kadar kolay bir iş olmadığından, yatırımcı doğru yönlendirmeler olmazsa açtığı tesisten umduğu başarıyı elde edememekte veya gereksiz harcamalar yapabilmekte, yanlış harcamalar yapabilmekte veya ileride bu hataları telafi edebilmek için tekrar para harcamak zorunda kalabilmekte…
Yatırımcı için önemli noktalar…
Otel yatırımı yapmak isteyen girişimciler, başarılı bir otel projesi ortaya çıkarmak için önce sektördeki trendleri ve güncellemeleri incelemeli ve otelcilik sektörü hakkında detaylı bir araştırma yapmalıdır. Ayrıca, sektördeki diğer yatırımcılarla iletişim halinde olmak, ilk elden doğru bilgileri edinmek için de faydalı olabilir.
Bir proje için, genellikle maliyetler, yer seçimi, proje tasarımı ve mimari konsept, inşaat aşaması, gerekli yasal izinlerin alınması, otel malzeme ve genel tefrişat için ve sonrasında ise, personel seçimi ve yönetimi, satış ve pazarlama stratejileri gibi birçok detay konu vardır.
Otel projesi, sadece konaklama alanı sağlamakla bitmemekte, aynı zamanda restoran, toplantı salonları, eğlence alanları ve diğer hizmetler gibi birçok alanda hizmeti de kapsamakta. Bu nedenle, otel projesi, önce lokasyonun getirdiği dinamikler ve ikinci olarak da oteli tercih eden misafirlerin ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanmalıdır.
Bir Paradoks…
Bu aşamada, yukarıda bahsettiğimiz konularda bilgi sahibi olmak isteyen ve profesyonel adımlar atarak bir otel yatırımı yapmak isteyen kişilere verilebilecek en doğru tavsiye, sektörde ve konusunda deneyimli bir ‘danışman’ ile, daha otel sahibi olmak fikrini benimsediği an itibarı ile anlaşması ve profesyonel destek alması olacaktır.
Ancak, burada yatırımcı tarafında şu sorular ortaya çıkabilmekte… Hangi danışmanlık şirketi ile anlaşmalı? Şirket mi, münferit bir kişi ile mi yola çıkmalı? Doğru yönlendirildiğimi nereden bileceğim? Yaptığım ödeme yüksek mi?
Danışman… Hangi Kriterlere Göre?
Gözlemlerimize göre, Türkiye’de maalesef otel danışmanlığı konusu ve danışmanların hangi kriterlere göre danışmanlık yapmakta olduklarını denetleyen bir organizasyon veya kamu kuruluşu bulunmamakta. Yani, profesyonel çalışan olarak işine devam etmeyen herhangi bir otelci, danışmanlık yapabilmekte. Buradaki karmaşa aslında şu: Belli kriterler çerçevesinde, veya bir sertifikasyonu olmayan bu iş dalında, diksiyonu düzgün, otel yatırımcısını ikna edebilir konuşma becerisine sahip herkes danışmanlık yapabiliyor. Belki de, profesyonel kariyerinde sadece, 20 odalı bir otelde müdürlük yapmış olan bir otelci, 150 odalı bir proje için yatırımcı danışmanı olup, kendisi önceki kariyeri boyunca, belli bir markaya bağlı bir otelde hiç çalışmamışken, marka standartları altında görev almamışken, ‘hangi markayı almalıyım’ sorusunu soran yatırımcıya, bu konu ile ilgili tavsiyelerde bulunabiliyor.
Burada ‘sözümüz meclisten dışarı’ diyerek, piyasada çok profesyonel bir şekilde ‘danışmanlık’ hizmetleri veren ve yaptığı projeler ile ‘rüşdünü kanıtlamış’ şirketlerin de bulunduğunun altını çizmekte fayda var. Ancak, bu sayı çok az, ve bu firmaların verdiği hizmetlerin ve karşılığında fatura ettikleri bedelin çok daha azına, münferit olarak çalışan ve ‘danışmanlık’ hizmeti verenler çok daha yüksek oranda…
Yatırımı Yapılacak Otele Marka Seçimi?
Önemli noktalardan bir tanesi de yatırmcının Marka seçimi… Günümüzde otelinin bir marka ile ilerlemesinin faydalı olacağı konusunda bilinçli olan yatırımcı sayısı, otelini kendi koyduğu bir tekil otel ismi ile işletmek isteyen otel yatırımcı sayısından daha fazla olmaya başladı. Burada önemli olan, ‘hangi marka? Lokasyona uygun mu? Resort otele şehir otellere hizmet veren bir marka ile anlaşma yapmak faydalı mıdır?’ Gibi sorulara doğru cevapları verecek olan bir danışmanınızın olması.
Burada dikkate alınması gereken konulardan bir tanesi de şu. Piyasada bulunan birçok markanın, danışman firmalara veya münferit danışmanlara ‘broker fee’ (aracılık ödemesi) yaptığı zaten bilinen bir gerçek… Bu sebeple, danışmanınızın, marka seçiminde bu markanın otele ne gibi katkılar sağlayabileceğinden çok, kendi kazançlarını öncelikli hale getirip getirmediğinden emin olmanız gerekir..
Bununla birlikte, yatırımcının, profesyonel ve objektif danışmanlık hizmetleri veren bilinir firmalar ile çalışması halinde doğru markayı seçmelerine faydalı olacağı da bir gerçek.
Akreditasyon Sertifikası ile bu sorun çözülebilir
Turizm ve Kültür Bakanlığı, geçtiğimiz birkaç yıl içinde, hayatın doğal akışının yaşantımıza getirdiği gerçeklikler ile birlikte, çeşitli konularda oteller için sertifikasyon gerekliliği getirdi. Burada birçok açık kolu olan bu kritik danışmanlık konusunda da böyle bir çalışma yapılmasında fayda var.
Kariyerine bir otelde çalışan olarak değil, projelerde veya hizmete açık olan otellerde danışman olarak devam etmek isteyen kişiler için hazırlanacak olan detaylı bir kurs ve eğitim programı olmalı. Örneğin, Yiyecek ve İçecek, Mutfak, Ön büro, Satış, Proje genel yönetimi, Bütçe hazırlama, 5 yıllık yatırım geri dönüşü ile ilgili hazırlık gibi konularda, ayrı kurslar bitirilerek alınacak resmi sertifikalar sonrasında danışmanlık şirketi açılabilmeli veya eğer kişi tüm bu kollarda faaliyet göstermek istiyor ise, tüm kursları bitirmeli. Eğer danışman bu faaliyetleri yürütecek bir şirket açmak istiyor ise, bu durumda, ya bu sertifikalara sahip kişileri sigortalı olarak işe almalı ya da tüm kollar için sertifikalara sahip olmalı… Yani kısacası, yiyecek ve içecek, mutfak gibi alanlarda sertifikasyonu olmayan bir danışman, otel genel danışmanlığı hizmeti verememeli veya bu sertifikaya sahip bir kişiyi şirketinde çalıştırıyor olmalı…
Otelcilik ile ilgili bir üniversite bitirme şartı olmasa da olur ancak (örneğin Anadolu Üniversitesi) partner bir üniversitenin özel programı altında belli bir ‘danışmanlık’ eğitimi verilmesi, danışman olmak isteyen kişilerin, belli bir zaman dilimi içinde minimum profesyonel çalışma yılına sahip olması gerekliliği ve belli pozisyonlarda yöneticilik yapmış olması gibi kriterler ile, kısacası, özel sertifikasyonu olmayan kişi ve kurumların danışmanlık hizmeti vermesini önleyerek bu konu kontrol altına alınabilir.
