Afrika Turizm Forumu turizm sektörü açısından verimli oturumlarla devam ett. Antalya Kent Konseyi Turizm Grubu Başkanı ve NBK Touristik Genel Müdürü Recep Yavuz moderatörlüğünde CIS pazarının lider firmalarının yöneticileri “Lider Pazarların Yönetimi”ni konuştu.
Pegas Touristik Koordinatörü Orhan Sancar, “Ruslar ve diğer BDT ülkeleri için Mısır destinasyonlarını açan lider şirketlerden veya gruplardan biri olarak 1990’lardan itibaren Asya pazarının gelişimini gözlemledim. Bizim için, bu ilk, restorasyondan sonra insanları elde etmek için çok fazla zorlukla karşı karşıyayız. Çünkü biz Sovyetler Birliği’ndeki bu değişiklikleri gözlemledik ve deneyimledik. İşte bu yüzden gerçekten Türk kökenli tur operatörleri kahramanları seviyorlar. Tabii ki bize katılan diğer insanlar da Türk isyanı gibi bu mirası devam ettiriyorlar. Ayrıca bu bizim kurduğumuz ilk şirketlerden biri. Yani bizim için, Türk kökenli tur operatörleri için, tek destinasyonun Türkiye olarak planlandığını fark ettik. Ancak daha sonra, iki, üç yıl sonra, piyasadaki tüm lider şirketlere dedim ki, çocuklar 12 ay düşünmeliyiz ve bizim için ikinci plan Mısır’dı. Böylece 1996 yılında Rusya’dan Türk kökenli bir tur operatörü olarak açılmaya karar verdik, bir sonraki destinasyon Mısır olacaktı. Böylece başladık. Tabii ki pazar bizi kabul etmeye hazır değildi ve biz de oradan başladık. Çünkü pazarda yine Türkiye’de olduğu gibi bir Avrupa hakimiyeti vardı. Türkiye’de de 93, 94’te otele girmeye başladığımızda bizden başka kimse yoktu, ne arıyorsunuz dediler. Bizim Alman pazarımız var, İngiliz pazarımız var. Yani sizin pazarınızda bir gelecek görmüyoruz. Dedim ki, ‘Evet, bize inanın, çok iyi şeyler yapacağız. Bu yüzden başladığımızda, yıllar önce ilk daralma dönemimizdi, çünkü köpekbalığında bunalmıştı ve herkes Rus halkımızın iyi harcama yapan insanlar olduğunu söylüyordu. Türk kökenli tur operatörleri çok agresif ve başarılılar ve biz de öyle yaptık. Bir diğer dikkat çekici nokta ise, Asya pazarı hakkında söyleyebileceğim şey, krizlerin üstesinden gelme konusunda gerçekten iyi olduklarıdır. Ne zaman bir terör saldırısı ya da herhangi bir kısıtlama gibi kötü bir durumla karşılaşsalar, tamam, sadece iyi bir hamle ya da iyi bir PR yapıyorlar, yani iyi bir reklamla kısa sürede kayıplarını kapatabiliyorlar. Bu da bizim için bir örnek. Dolayısıyla Mısır, pazarımız Rusya’nın tur operatörlerini her zaman destekleyerek gelişmelerine ve alternatif yaz ve kış destinasyonlarına sahip olmalarına yardımcı olmaktadır. Bu yüzden Mısır’a bizi desteklediği için teşekkür ederiz.”
Anex Tour Russia Genel Müdürü Eldar Musaoğlu, “Selçuk Meral’e ve Rixosn Ailesi’ne bu kadar güzel bir organizasyon yaptıkları için teşekkür ediyorum. 20 yıldan fazladır Anex markası Mısır’da, bizim için çok önemli ve değer verdiğimiz bir pazar. Açıldığımızdan beri bu pazardaki hizmetin, otelcilerin çok daha verimli, iyi olduğunu görmek bizim daha fazla yolcu taşımamızı sağlıyor. Özel anlaşmalarımız ve yatırımlarımız da var, bu pazarda sayı artırma gibi çalışmaları da sürdürüyoruz.”
Rocket DMC International Hissedarı olan Roula Jouny, “Turizm yatırımcıları olarak hepimiz için Mısır her zaman çok ama çok önemli bir destinasyon olmuştur. Sadece Mısır’da değil, bugün yeni, gelişmekte olan yeni pazarların Mısır’a gelmesi için büyük bir ihtiyaç ve iştah olduğunu görüyorum. Yeni destinasyonlarımız var ama aynı zamanda yeni gelişmekte olan pazarlara da yatırım yapmalıyız. Son birkaç yıldır ben de Özbekistan’dan biraz uzakta bir projeyle uğraşıyorum. Biliyorsunuz, Özbekistan’ı Abu Dabi’ye gelmek için bir kaynak pazar olarak açtım. Sonra Özbekistan’ı ziyaret ettim ve çok güvensiz bir ülkedeki potansiyeli gördüm. Aile olarak risk aldık ve o pazara yatırım yaparak orayı bir destinasyon haline getirdik. Öğle yemeği sırasında arkadaşımla sohbet ederken, bugün pazarın yeni destinasyonlar için duyduğu iştahın inanılmaz olduğunu söyledim. Ancak aynı zamanda, bizim için bir destinasyon haline gelen aynı pazardan Mısır’a bir pazar getirmeyi başardık. Bugün burada komitelerle birlikte konuşurken, dünyanın bu bölgesinden çok uzakta olan bir kaynak pazardan Mısır gibi bir destinasyona yapılan charter seferlerinden bahsediyoruz. Ancak yine bu sabah herkesin tekrarladığı gibi, zorluklar her zaman bağlantıdır. Eğer uçuşunuz varsa, yolcunuz da vardır. Dolayısıyla Mısır’ın bugün, uçuşların açılması ve diğer havayolu şirketlerinin destinasyona yatırım yapması için erişilebilir hale getirilmesi konusunda doğru yolda olduğunu düşünüyorum. Mısır ve komşu ülkelerin gelişmekte olan kaynak pazarlara yatırım yapmaya başlamaları için büyük bir ihtiyaç olduğunu görüyorum. Ve sadece bugün Rusya, Avrupa ve İskandinavya gibi bildiğimiz ortak pazarlara değil. Biraz daha ileriye gitmemizin ve gerçekten kullanılmayan kaynak pazarlara ulaşmamızın zamanı geldi.
Herkesin aile geçmişimize aşina olup olmadığını bilmiyorum. FTI Group’un aile kurucusuyuz ve özellikle de 3 milyondan fazla yolcu taşıyan en büyük iki destinasyona sahibiz. Yaklaşık 1.8 milyon yolcuyu Türkiye’ye, 1.2 milyon yolcuyu da Mısır’a götürdük. Mısır ve Türkiye olmadan turizm yapamazsınız, sanırım biliyorsunuz. Bugün sorumlu turizm geliştiricileri olarak bizler, sadece otelde deneyimler sunmakla kalmıyor, yerel topluluklarla da etkileşim içinde oluyoruz. Bugün otellerin, otel sınırları dışında da kendilerine ait bazı deneyimler geliştirmeyi düşünmeye başlamaları gerektiğini düşünüyorum. İster spor merkezlerine ihtiyacımız olsun, ister şarap tadım tesisi olsun, isterse de otellere ait özel aktiviteler olsun. Bugün insanlar destinasyona geldiklerinde aynı oteli görüyorlar ve bir sonraki yıl tekrar geliyorlar. Her yıl yeni bir ürün geliştirdiklerinden emin olmaları gerekiyor. Bu bugün hepimizin üstlenmesi gereken bir sorumluluk. İster destinasyon yönetim şirketi olsun, ister hükümet, bunun da kolaylaştırılması gerekiyor. Çünkü bir destinasyonda yeni bir girişim kurmak istediğinizde diğerlerinin yaptıklarının ötesine geçmek için hükümetten çok sayıda izin almanız gerekir. Bu yüzden paydaşlarla birlikte çalışmamız gerekiyor. Abu Dabi’de son üç yılda yaptığımız ve kapasiteyi artırabilme sebebimiz yeni oteller inşa etmek değildi. Abu Dabi’ye son beş yılda otel eklenmedi. Ancak yaptığımız şey, paydaşlarla birlikte çalışarak deneyimler yaratmak oldu. Destinasyon, komşu emirlikleri de kapsayan küresel bir deneyimdir. Bu nedenle otellerin, hükümet gibi destinasyon yönetim şirketi düzenleyicilerinin ve diğer paydaşların hep birlikte çalıştığından emin olmamız gerekiyor. Beklenen deneyimi yaratmak için birlikte daha yakın çalışmamız gerekiyor.”
FUN&SUN Yönetim Kurulu Başkanı Taras Demura, “Şu anda Rusya’nın en büyüğü olan fon şirketini yönetiyorum. Öncelikle şunu söylemek isterim ki, bugün bir tur operatörü olarak müşterilerin nasıl değiştiğini, müşterilerin bu süre zarfında nasıl evrildiğini görüyoruz. Ve konuşmamda açıklamak istediğim bazı farklılıklar var ve belki bu soruyu yanıtlamaya yardımcı olur. Öncelikle insanlar neden seyahat ediyor? Bence insanlar kendilerini keşfetmek, yaşam tarzlarını başkalarıyla karşılaştırarak kendilerini daha iyi anlamak için seyahat ediyorlar. Kendilerini, yaşam tarzlarını farklı insanlarla, farklı kültürlerle, mutfaklarla vs. karşılaştırmaya çalışıyorlar. Ve ciddi bir değişim görüyoruz. On yıl önce insanlar nereye gittiğimi soruyordu. Şimdi artık bize sormuyorlar. Gideceğim yerde ne yapacağımı soruyorlar. Bu büyük bir değişim çünkü insanlar artık otel ya da havayolu konusunda çok fazla endişe duymuyor. Varsayılan olarak bunu istiyorlar. Varsayılan olarak otellerin güzel olması ve bağlantının mükemmel olması gerektiğini anlıyorlar. Bundan daha önce de bahsedilmişti. Ancak, insanlar bu seyahatten ne elde edeceğim, ne tür duygular, ne tür izlenimler, ilhamlar alacağım, tam olarak ne yapacağım, bunun beni nasıl zenginleştireceği ve anı portföyümü nasıl genişleteceği konusunda çok endişeliler. Bu yüzden daha önce olduğu gibi cevap vermek zorundayız. Daha iyi günler konuşmasında haklı olarak söylendi, destinasyonlar yaratmalıyız. Destinasyon deyince sadece Mısır’ı tarihi dokusuyla birlikte yerleşmek yetmiyor. Artık her türlü atraksiyonu ve müşterinin istediği her şeyi burada bulacağını garanti etmeliyiz. Bu yüzden entegre tatil köylerine daha fazla odaklanmamız gerektiğine inanıyorum. Şimdi ortaklarımızın büyük gelirler elde ettiğini görüyoruz. Şehir içinde şehir gibi, şehirden ayrılmanıza gerek kalmayan, kalabileceğiniz ve spordan eğitime, kaliteli yemeklere kadar her türlü cazibeyi doğrudan yerinde alabileceğiniz bir proje. Dolayısıyla Mısır’ın da benzer projelere odaklanması gerektiğine inanıyorum. Şimdi. Örneğin bizim bir destinasyon satmamıza gerek yok. Ben bir ürün satıyorum. Mesela Rixos bir ülkede otel açacak olsa, Rixos’tan dolayı hemen satarım. Ama rekabet yaratmak için, bunun gibi daha entegre kaynaklar yaratmak için, Mısır’ın hükümet desteğiyle birlikte her müşteriye çeşitli hizmetler sunacak bu tür projeler inşa etmeye odaklanması gerektiğine inanıyorum.”
