Gm Turizm ve Yönetim Dergisi’nin yeni sayısı çıktı. Profesyonellerin referans kaynağı olan GM Dergi, 98. Sayısında yine gündem konusu olan krizi derinlemesine mercek altına aldı. Okuyucularına sektör temsilcilerinin görüşlerini aktaran Gm Dergi, bu sayısında krizde en çok darbeyi kimin aldığını “ Turizm ve İstihdam” araştırma haberiyle sektörle paylaştı.
İşte o haber ve yeni sayısının ana başlıkları :
İSTİHDAM VE TURİZM
Sabriye Çay
Turizmde yaşanan sorunlar, çözüm için açıklanan paketler derken sezonun açıldı. Büyük güçlüğü aslında otellerde çalışmayı bekleyenler yaşarken, işçilerin başka sektörlerde çalışma olasılığının da çok düşük. Komiden garsona, animatörden resepsiyon görevlisine, şoförden aşçıya kadar binlerce kişi geçen sezonun bitmesiyle ara verdikleri otellerindeki işlerine geri dönmeyi beklerken bu yıl bir çoğu bu bekleyişlerine cevap bulamadılar…
Turizmdeki daralma Türkiye’nin turizm gelirleriyle birlikte istihdamını da etkiledi. Özellikle sahil bölgelerinde çalışan 600 bin civarındaki personelin 150 bine yakını istihdam sorunu ile karşı karşıya. Bu durum turizm sektörünün tüm kesimlerini etkisine alıyor. 2016 için sezon başlamasına rağmen sektörde belirsizliklerin yaşanması turizmcilerin ve personelin istihdam planlarını netleştirmesine engel oluyor…
Gm Turizm ve Yönetim Dergisi olarak geçmişten günümüze turizmdeki istihdamı, veriler ışığında mercek altına aldık ve yaşanan süreci sizlerle bu ay ki sayımızda paylaştık.
7 YIL ARADAN SONRA BİR İLK
2016 sezonuna Avrupa’dan düşük talep ve Rusya krizi ile giren konaklama sektöründe 7 yıl aradan sonra ilk defa istihdam artmadı. Turizmdatabank’ın SGK verilerinden yola çıkarak hazırladığı Konaklama Sektörü İstihdam Ocak Analizi’ne göre, otellerdeki istihdam son 7 yıldan bu yana ilk defa artmayarak gerileme gösterdi. Ocak 2016 sigortalı istihdam verilerine göre, konaklama sektöründe çalışan sayısı, 211 bin seviyesine düştü. Geçen yılın aynı döneminde de aynı seviyeye ulaşılmıştı. Turizmdatabank analizine göre 2014 ve 2015’in ilk ayında % 9 dolayında artan otel istihdamı, 2016’nın ilk ayında çok hafif gerileme gösterdi.
4 milyon turizm emekçisinden 600 bin civarında sezonluk işçilerin kimisi Diyarbakır’dan, Batman’dan, kimisi Isparta’dan Burdur’dan, kimi de Trabzon’dan Edirne’den Antalya’ya geliyor ve sezon boyunca otellerde çalışıyordu. Sezon bittiğinde köyüne memleketine dönüyordu, bu yıl bu insanlar ne şehrimize gelebildi, ne de iş bulabildi… Hal böyle iken üzerine bir de İş – Kur’un iş başı eğitim programındaki ödenek bitti haberleri gündeme geldi.
İŞLETMECİ MAĞDUR, PERSONEL MAĞDUR !
Mart ayında başlayan İşkur İş Başı Eğitim Programı turizmciye çare olmadan ödenek yetersizliğinden durdurulduğu haberleri otellerin gündeminde. Sektörden bir çok insan kaynakları müdürü iş başı eğitimi için başvura yapıyor ancak, İşkur’dan eli boş dönmek zorunda kalıyor. Neden mi? çünkü para bitti…
İşin en başına dönerek bu günlere nasıl gelindiğine bir göz atmak gerekirse;
İşkur, 1 yıl önce iş başı eğitim programı oluşturarak turizm sektörünü de kapsayan programı hayata geçirmiş, işverenlere bu program ile katkı sağlayacağını duyurmuştu.
Ödenek koşullarında¸ 1300 TL’lik devlet desteği İş Başı Eğitim Programı’ndan yararlanan işletmelere yapıldı. İş Başı Eğitimi’nden alınan personelle günlük 50 TL ücret verildi. 1 yıl boyunca İşkur ödenek yardımı yaptığı sözleşme ile her şey yolunda gibi gözükse de bu programda sigorta konusunda da bazı açıklar vardı.
Sigorta kapsamında program, sadece çalışanlara iş kazası ve sağlık sigortası yardımında bulunuyordu. Peki, çalışanların sigorta primleri ne olacaktı? Bu durumda iki seçenek sunuluyordu. Ya işletme ya da çalışan kendi sigorta primlerini yatırarak sigortasını devam ettirecekti. 1300 TL ile personel evini kıt kanat geçindiren personel için pek te mümkün değildi. Bu durumu bazı işletmeler kriz öncesinde personellerin sigorta primlerini yatırarak çözüm getirmişti, ama krizle birlikte işletmeler bunu da yapamaz hale geldi.
Ardından İşkur programındaki, 1 yıllık süreç turizm için 4 aya ve diğer işletmeler için 6 aya indirildi. Bu da başka bir tartışma konusu. Bunu da başka zaman değerlendirmek için akılmızın bir köşesinde saklıyoruz. Gelelim gündemimize…
Turizmin kriz döneminde birçok işletme İşkur’a başvuru yaparak bu ödenekten faydalanarak eleman ihtiyacını karşıladı ve biraz nefes aldık derken son gelen haberlere göre; mayıs ayının ikinci yarısından itibaren geçerli olarak ödenek olmadığı gerekçesi ile İşbaşı Eğitim Programları’nın durdurulduğu, başvuruların kabul edildiği ödenek çıkması durumunda işleme konulacağı söylentileri var. Hal böyle iken önce başvuru yapanlar programdan yararlanırken, kuruma gelip programı başlatmak için randevu alan işverenler mağdur edilmişlerdir. Konuyla ilgili acil eylem planı kapsamında yeniden ödenek tahsislerinin gerçekleştirilmesi konusunda gerekli çalışmaların yapılarak mağdur edilen ve programdan henüz başvurmamış ve sezonu açamamış birçok otel işletmesi de beklemektedirler. Şuan için başvuru yapanlar ve yeni yapacak olanlara ödenek yetersizliğinden eleman ihtiyacını sağlayamaz hale geldi.
İşletmeciler özellikle bu dönemde umutla bu ödenekten yararlanmak için heveslendiler, ama hevesleri kursaklarında kaldı. Ayrıca bir diğer konu zaten istihdam konusunda yıllardır sıkıntı çeken turizm sektörü, personel sıkıntısını bu dönemde de çözemedi.
Sonuç ise İş veren mağdur, personel mağdur kaldı. Umutlar yarına mı kaldı?
Bu mağduriyet ödenek aktarılarak özellikle turizm sektöründeki kriz göz önüne alınarak hükümet tarafından ivedilikle giderilmelidir.
Son durum değerlendirmesinin ardından geçmişe uzanarak turizmin istihdama katkısına 2014 yılı ve 2015 yıllarını değerlendirerek devam edelim.
AKTOB Araştırma Birimi tarafından yapılan analize göre, turizm sektörü sigortalı olarak çalışanlar bakımından, 1 milyon 40 bin kişi ile 3. sektör konumunda. Birinci sırada perakende ticaret, ikinci sırada ise bina inşaatı bulunuyor. Akdeniz bölgesinde yaratılan her 10 işten biri turizmde istihdam ediliyor. SGK tarafından açıklanan son verilere göre, turizm sektöründe çalışanların sayısı son bir yılda % 13,1 artarak 919 bin kişiden 1 milyon 40 bin kişiye ulaştı. Aynı dönemde ülke genelindeki sigortalı sayısı da % 5,1 yükselişle 13,3 milyon oldu. Böylece turizm sektörü, bir yılda sağlanan 642 bin kişilik toplam istihdam artışının % 18,8’lik kısmını denk düşen bir istihdam büyümesi elde etti. Eylül 2014’te 88 sektörden 67’sinde istihdam 1 milyon 85 bin kişi artarken, turizm bu artışın % 10’undan fazlasını sağladı.
Ya 2015 …
2015 yılında toplam istihdamın % 16 sı turizm sektöründe(TÜROFED), Antalya’da ise % 13.
2015 yılı yaz aylarında Rusya’da yaşanan ekonomik kriz nedeniyle bu ülkeden gelen turist sayısı % 30 azaldı. Toplam olarak da Antalya’ya gelen turist sayısında % 5 azalma var. Çalışanların % 30 u, yaklaşık 80.000 kişi işsiz kaldı.(AKTOB).
İSTİHDAM ARTIŞI (AKTOB Ar-Ge / Ekim 2015)
2013/14 Değişim 2014/15 Değişim
Konaklamada İstihdam Artışı % 11.7 % 3.7
Turizmde Toplam İstihdam Artışı % 12 % 5.1
Türkiye’de İstihdam Artışı % 6.3 % 5.1
Turizmin Türkiye Ekonomisindeki Payı % 7.87 % 7.87 yılı….
Şimdi de çarpıcı verilerle turizmde istihdamın bilinmeyenlerine bir göz atalım..
TURİZM ÇALIŞANLARININ YARISI DİPLOMASIZ
- Türkiye’nin yılda 30 milyar doların üzerinde gelir elde ettiği ‘bacasız sanayi’ turizmde çalışanların yüzde 52’sinin diplomasız ya da ilkokul mezunu.
- 81 ilin Kültür ve Turizm Müdürü’nden de hiçbiri turizm mezunu değil.
- Turizm fakültelerinden mezun olanların yüzde 4’ü lise veya yüksekokul, mezunların ise ancak yüzde 8 civarı sektörde istihdam edilmektedir.
- Turizm işkolundaki sendikalılık oranı da yüzde 3,5 oranla 20 sendika içinde sondan ikinci durumda.
BAŞKA ALANDA İŞ YOK
Otellerde çalışan işçilerin başka sektörlerde çalışma olasılığının da çok düşük. Otellerde çalışanlar eğer işe giremezlerse restoranlarda çalışabilir. Ancak turist gelmiyor, iç pazar da çok hareketli değil. Bu yüzden restoranların da elemana ihtiyacı yok.
Son sözümüz şu dur ki; sektörümüz için büyük önem taşıyan personel konusunu bir kez daha detaylı bir şekilde gündemimize almalıyız, hükümet olarak, STK’LAR olarak, turizm aktörleri olarak, kısaca insan olarak bunu yapmalıyız, hem ülke turizmi için, hem kendi işletmemiz için hem de evine ekmek götüren emekçilerimiz için…
GM DERGİ HABER BAŞLIKLARI:
- İstihdam ve Turizm
- Sezon kaynayarak açıldı
- POYD Toplantı
- Turizm ve Kriz Yönetim
- Tabelasız Oteller
- İspanya Turizmi
- Son 15 Yılda Değişen Seyahat Trendleri
- İnsan ve Yönetimi
- Yaratıcı lider
- Zaman ve bölge yönetimi
- Daha iyi düşünebilmek
- Alışveriş
- İstatistik
bir çok röportajın ve özel haberlerin yer aldığı GM Turizm ve Yönetim Dergisi’nin online baskısını okumak için TIKLAYIN !
