Tatillerini dev gemilerde geçirmeyi tercih eden insan sayısındaki hızlı artış kruvaziyer sektöründe rekabeti kızıştırdı. Geçen yıla kadar limanlarına çektiği gemi sayısını sürekli artıran Türkiye’nin Yunanistan, Mısır ve İsrail ile rekabet için “promosyon” destekleri sağlaması gerektiği ifade edildi.
Ege ve Akdeniz’de kruvaziyer turizm açısından son derece elverişli limanlara sahip Türkiye, son 10 yılda İstanbul, Kuşadası ve İzmir Limanı’na çektiği gemilerle dünya kruvaziyer pastasından aldığı payı hızla artırdı. 2013 sezonuna kadar artışını sürdüren gemi ve yolcu sayısı, Doğu Akdeniz’deki çatışmalar ve kruvaziyer şirketlerin farklı rotaları tercih etmesiyle düşüşe geçti.
En önemli kruvaziyer liman olan İstanbul Limanı’nda yolcu sayısı geçen yıl yüzde 25 azalışla 518 bine gerilerken kısa sürede 500 bin yolcu sınırını aşan İzmir Limanı 250 binlere kadar geriledi.
Bir turizm ülkesi olan Türkiye’nin turizmin hızla büyüyen dalındaki iddiasını kaybetmemesi için tanıtım ve lobi çalışmalarına hız verildi.
Türkiye Kruvaziyer Platformu ve İzmir Ticaret Odası’nın başkanı Ekrem Demirtaş, Doğu Akdeniz bölgesindeki genel istikrarsızlıkla Ortadoğu ve Karadeniz’de yaşanan karışıklıkların kruvaziyer hatlarını olumsuz etkilediğini, Doğu Akdeniz’deki en büyük limanlardan Venedik’in artık büyük gemi kabul etmek istememesi ve Pire’de de süregelen grevlerin belirsizlik yarattığını anlattı.
Kruvaziyer şirketlerinin Uzakdoğu ve Latin Amerika pazarına yönelmeye başladığını, Doğu Akdeniz’deki hemen tüm limanlarda görülen yolcu sayısındaki düşününün bu yıl da devam edebileceğini anlatan Demirtaş, 2015 sonunda bu seyrin değişebileceğinin öngörüldüğünü belirtti.
Düşüşü bir parça önlemek ve Türkiye limanlarını ön plana çıkarmak için daha rekabet edebilir bir politika geliştirilmeye çalışıldığını, ilgili bakanlıkların da konuya yönelik çalışmaları bulunduğunu ifade eden Demirtaş, kruvaziyer şirketleriyle bire bir görüşerek ikna etmeye çalıştıklarını dile getirdi.
Türkiye limanlarına her yıl 50’ye yakın seferle en fazla sayıda yolcu getiren şirketler arasında yer alan Costa Crociere firmasının sefer sayısını 2015’de 9’a indirmesi sonrası diğer önemli şirket olan MSC ile görüşmeler yürüttüklerini söyleyen Demirtaş, şu bilgileri verdi:
“Costa sefer sayılarını azaltırken, MSC payını artırıyor. MSC bu yıl sadece İzmir Limanı’na 67 sefer ile 220 bin yolcu getirecek. Böylelikle kente deniz yoluyla gelen turistin yüzde 60’ını sağlamış olacak. İzmir’e ilk defa gelen gemilerden Celestial Odysey, yaz aylarında yolcu iniş binişi için de İzmir’i kullanacak.”
2015 yılında İzmir Limanı için 110 sefer ile 280 bin yolcu öngördüklerini, bazı gemilerin limana ilk kez uğrayacağını anlatan Demirtaş, bu gemilerden Celestial Odysey’in yaz aylarında yolcu iniş binişi için İzmir’i kullanacak olmasının da kentin ana liman olma hedefini desteklediğine işaret etti.
“İndirim değil teşvik istiyoruz”
Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi’nde başkan yardımcılığı görevini de yürüten MSC Cruises Operasyonlar Sorumlusu Savaş Dinçer ise Türkiye’nin kruvaziyerde rekabetçi bir politika belirlemesi ve daha fazla turist çekmek için çeşitli teşvikleri sağlaması gerektiğini dile getirdi.
Türkiye’de liman masraflarının makul seviyede olduğunu ancak fener ve sağlık kesintilerinin yüksek kaldığını kaydeden Dinçer, şöyle konuştu:
“İstanbul, İzmir ve Kuşadası limanları kruvaziyer şirketlerinin sevdiği limanlar. Ancak iş, eninde sonunda maliyete geliyor. İzmir’e 50 bin dolara yanaşan bir gemi karşı kıyıdaki Yunanistan’a 10-15 bin dolara yanaşıyor. Gemilerin yanaşma maliyeti en yakın rakibimiz Yunanistan’ın çok üzerinde. Liman ücretlerinde bir indirim talep etmiyoruz, kruvaziyer şirketlerinin Türk limanlarına daha fazla gemi getirmesinin teşvik edilmesini istiyoruz. İzmir’e bir gemi yanaştıran ikincisini de yanaştırmak istemeli. Örneğin bu limanlara yılda 50 sefer düzenleyen bir şirketin bundan sonraki seferlerinden liman ücreti alınmayabilir. Çünkü sonuçta bir geminin limana yanaşmasından o kent karlı çıkıyor. Bulunduğumuz bölgede Yunanistan, Mısır ve İsrail gibi rakiplerimiz var. Rakamlarımızı artırmak için farklı enstrümanlara ihtiyacımız var. Bunu sektör olarak Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’na ilettik.”
Ercan, MSC’nin yaz sezonunda 2 kruvaziyeriyle Türkiye limanlarına düzenli seferler yapacağını, getirdikleri yolcu sayısında yüzde 50 oranında bir artış beklendiğini de sözlerine ekledi. (AA – Tolga Albay)
