Uzman Psikolog Selma Akbulut ile turizm sektöründeki psikoloji çalışmalarını konuştuk.
Selma Hanım, 20 yıla yakın bir süredir psikoloji alanında uzmanlık yapıyorsunuz. Klinik çalışmalarınız ve eğitmenliğinizin yanında turizm alanında da kurumsal çalışmalara yer veriyorsunuz.
Öncelikle çalışma alanlarınızdan biri neden turizm?
Antalyalıyım. Daha önce turizm sektöründe bir çalışan olmasam da bu coğrafyanın turizm algısı ve kültürüyle yoğrulmuş bir parçasıyım. Turizm benim için ayrı bir kültür ve değer, adeta bir akademi. Elbette turizmin de zorlu yanları var; ancak bu sektör, insanların yaşamlarına dokunan, farklı coğrafyaların ve hayatların kapılarını aralayan, aynı zamanda istihdam yaratan önemli bir değer.
Evet, belki başka bir dünya olarak görülebilir; ancak bazıları için o dünyaya gerçekten ihtiyaç vardır. Bu noktada onların hayatlarına dokunmak ve bunun geri dönüşlerini görmek benim için çok değerli.
Turizm alanındaki psikolojik destek ihtiyacını neye bağlıyorsunuz?
Öncelikle, insanın bulunduğu her alanda psikolojik destek bir gerekliliktir. Her sektör, kendine özgü stres faktörleriyle psikolojik desteğe ihtiyaç duyar. Turizmin dinamikleri ise yüksek stres, yoğun tempo ve müşteri memnuniyetine dayalı bir çalışma sistemini içerir.
Bu durum “doğru” ya da “yanlış” olarak değerlendirilemez; turizmin kendi gerçekliği budur. Uzun çalışma saatleri, sezonluk iş temposu ve müşteri ile ilişkisel sorunlar gibi unsurlar, turizm sektöründe stresi kaçınılmaz bir gerçeklik haline getirir.
Bu stresi yönetmek için otel kapsamında ne tür çalışmalara yer veriyorsunuz ve konu başlıkları genelde nelerdir?
Her birim ve personel ile psikolojik destek alanında ihtiyaç duyulan konularda sürdürülebilir çalışmalar yapıyoruz. Bireysel görüşmeye özgü tasarlanmış bir görüşme odamızda, gizlilik ve gönüllülük çerçevesinde bireysel, ailesel ve yaşamsal sorunları personele özel görüşürken, üst yönetim ile “Stresle Başa Çıkma ve Problem Çözme Becerileri,” “Z Kuşağı ile Etkili İletişim Nasıl Sağlanır?” gibi konu başlıklarında interaktif workshop ve sunumlar düzenliyoruz. Ayrıca konferans salonunda personel ile oyun odaklı yapılandırılmış toplu eğitimler başlıca çalışmalarımız arasında yer alıyor.
Sürekliliği olan çalışmalarınız olduğunu ifade ettiniz. Motivasyon, stres yönetimi gibi genel başlıkların yanında bireysel psikolojide de uzmansınız. Her personelin sorunları ile ilgilendiğinizi düşünürsek personel bundan nasıl etkileniyor?
Kurumla anlaşmamızın başlangıç sürecinde, öncelikle her bir personel ile bire bir tanışmak üzere randevu oluşturuyor ve onları davet ediyorum. Çok şaşırıyor ve tedirgin oluyorlar. Ancak görüşme sonunda kendilerine değer verildiğini, daha öncesinde çalıştıkları yerlerde böyle bir hizmetle karşılaşmadıklarını ifade ediyorlar. İyi hissederek, önyargılarını kırarak ayrılıyorlar. Hatta sonrasında otel içinde beni gördüklerinde, “Hocam, beni tekrar ne zaman çağıracaksınız?” diye soruyorlar.
Alışılmış bir alan olmadığını biliyorum. Başlangıçta bu çok normal ve birçok farklı kültür var. Psikolojik destek almak onlar için farklı bir algı olabiliyor; fakat ilerleyen süreçte artık normalleşiyor. Kendileri görüşmek isteyip onlara özel randevu hattından görüşme talep ediyorlar.
Gelinen noktada iş birliğimiz öyle güçlü ki, sağlıklı çözümleri olan her yönlendirmeye açıklar ve sonuca daha kısa sürede ulaşıyoruz. İş birlikleri için onlara teşekkür ediyorum.
Bu alandaki çalışmaların otellere katkısı nedir?
Psikolojik destek, çalışanların depresyon, kaygı bozukluğu gibi mental sağlık sorunlarını önlemede önemli rol oynar. Personelin refahı artar ve işyerinin genel atmosferi iyileşir. Mutlu ve huzurlu çalışanlar, müşteri memnuniyetini kolaylıkla sağlarlar.
Bununla beraber, turizmde çalışan devir hızı çok yüksektir. Psikolojik destek sağlamak, çalışanların sorunları başka açıdan değerlendirmesine ve tabii ki kendi yaşamlarındaki sorunları çözmek adına sunulan bu hizmette değerli olduklarını hissetmelerine olanak tanır. Bu da işe olan bağlılıklarını artırır.
Özetle, turizm sektöründe profesyonel bir psikoloğun varlığı, personelin hem bireysel hem de profesyonel yaşam kalitesini artırırken işletmenin de performansını doğrudan olumlu etkiler.
Son olarak, turizmde psikolojik destek alanında kurumsal bir anlaşmaya imza atmak oteller arasında ne kadar sık karşılaştığınız bir yaklaşım?
İşletmelerin çoğunluğuna bakıldığında, bu çalışmalara imza atan oteller Türkiye genelinde sayılıdır. Bu alan, personeline değer veren, vizyonlu ve yüksek bilinçli işletmeciler ile bir araya gelerek gerçekleşiyor.
Psikolojinin lüks değil ihtiyaç olarak kabul edildiği bu dönemde, ikna edilmeye gerek duyulmuyor. Personeline verdiği değeri hizmeti ile göstermek isteyen, psikolojik desteğin önemine inanmış, bilinçli ve vizyonlu işletmecilerle bir araya gelerek imzalar atılıyor. Zamanla gelişeceğine de inancım sonsuz.
