Çelebi, Koronavirüsün Turizme Etkilerini Anlattı!
Nevzat Çelebi koronavirüs salgını hakkında yazdı. GM Turizm ve Yönetim Dergisi okurları için açıklama yapan Çelebi, koronavirüsün turizme etkilerini anlattı.
Dünyamızda Ki Yaşamdan Sektörümüze Yansıyanlar
Bugünler, bir başka günler! İnsan olarak ilk tepkiniz, “Dünya deliriyor ve benim bir seçeneğim yok” Ben şimdi kendim ve çevrem için yararlı ne yapabilirim? Olmalıyken; İçinde bulunduğunuz şartların psikolojisi ve ruh halinizle çok farklı davranabilirsiniz. Kısa vadeli daha küçük detaylara aşırı tepki verebilir, uzun vade de oluşabilecek daha önemli detayları ihmal edebilirsiniz.
Krizin Sektörel, İşsel, Ekonomik Tarafı Var
Benzersiz koşullar göz önüne alındığında, sadece önümüzdeki dönem için acil ve önemli olan, olabileceklere odaklanarak başlayabiliriz. Bu tuhaf zamanı en verimli şekilde nasıl geçirebileceğimize odaklanarak gerek kişisel, gerek şirketlerimiz ve sektörümüz için çok şey var edebilir, öğrenebiliriz.Aynı koşullara sahip her insan farklı davranabilir. Virüs davranışınıza, duygu ve düşüncelerinize etki etmez. Her birimiz karakterimize, bilgi, beceri ve tecrübelerimize göre duygularımız ve düşüncelerimiz üzerinde farklı kontrol ve hakimiyet şekillerine sahibiz. Bu yaşanılan krizin kişisel tarafı. Bir de bunun sektörel, işsel, ekonomik tarafı var tabi ki. Her ikisi de yorucu, yıpratıcı, sıkıntılı bir süreç. İçinde bulunduğumuz sisli ortamın stresinden arınıp, gelecek için çözümleri daha geniş bir perspektiften görmeye, bulmaya ve oluşturmaya yoğunlaşmalıyız.
Fikirler, Planlar, Programlar Oluşturmamız Lazım
Boğulduğumuz her konuda her zaman yeniden kalibre etme tekniklerini var etmemiz öğrenmemiz gerekiyor. Yaşamın şartı böyle. Şimdi her birimizin işlerimizde yeniden farklı neler yapabileceğimize odaklanarak dünyaya işimiz sektörümüz ile ilgili neler sunabileceğimiz konusunda fikirler, planlar, programlar oluşturmamız lazım. Bu sisli günlerde ne yaparsak, neyi planlar, neye organize olursak, neye hazırlanırsak yarın güneşi, güzel günleri gördüğünüzde dinç, aktif ve sağlıklı olarak yaşamdan daha fazlasını alırız. Belki de, bu dönem bizim ülke insanımız (milletimiz) için kendimize dönmemiz, kendimizi tanımamız ve potansiyelimizi harekete geçirmemiz için iyi bir fırsat olur. Kaybettiklerimiz ve yapmadıklarımız, umursamadıklarımız aklımızı başımıza getirir. Belki; Bu boşta geçecek süreçte bazılarımız bol, bol kitap okur.
Yetenek Ya Da Yetkinlik De Tek Başına Hiçbir Şey İfade Etmeyecektir
Corona virüs üzerine deği tabi ki. Gelecekteki hayaller üzerine, girişimcilik üzerine, tarihimiz, kültürümüz üzerine, bireysel farkındalık üzerine, pazarlama üzerine, hatta etkileşim amaçlı biyografi okur, film seyreder ve beyinlerini gelişime açarlar, hatta zorlarlar bunun için bu ara bolca zaman ve etrafta birçok fırsat var. Bu süreçte; Panikleyip kişisel ilişkilere, iş bağlantılarına, geleceğe zarar vermeden, doğru analiz, doğru zaman planı, doğru finans ve iş gücü planı yaparak sağduyu ile sistemli yönetim ile varlığımızı koruyabiliriz. Bu türden durumlarda, yetenek ya da yetkinlik de tek başına hiçbir şey ifade etmeyecektir. Birlik beraberlik her zaman değerli, fakat böyle durumlarda çok daha önemli ve değerlidir. Yıllardır, turizm sektörünün yaşamadığı sorun, görmediği kriz kalmadı derken, günümüze kadar yaşadıklarımızın en kötüsünü (COVİD-19) CARONA VİRÜSÜ salgınını, biranda, hayatımızın merkezinde bulduk.
Başka Sektörler İçin De Lale Devri Başlıyor
Kabul etmeliyiz ki, belki de yaşadığımız en zor dönemlerin en başında gelecek bu süreç. Yığınla kirli bilgiye ve bilgilendirilmemeye maruz kaldık. Korktuk, yorulduk ve panikledik. Belki daha zor günler bizleri bekliyor ama bir şey var ki ne olursa olsun moralimizi yüksek tutmamız, odaklanmamız ve üretkenliğimizden hiçbir şey kaybetmememiz gerekiyor. Dünya ekonomisi kötüye giderken birçok sektör için zor bir dönem başlarken, birçok başka sektörler için de lale devri başlıyor. Negatif enerji saçanlara kendimizi kapatıp tüm tedbirleri alarak önümüze bakmalıyız. Kenetlenmeli, yardımlaşmalı ve daha çok şey paylaşmalıyız.
Bedeller Ödeyerek Öğrendik
Turizm sektörünün boyutsal, yeniliksel, niteliksel ve hızlı gelişimi beraberinde sektörü olumlu ve olumsuz etkileyen olayların değerlendirilmesi gerektiğini bir kez daha ortaya koymuştur.
Bu amaca benzer doğrultuda çalışmaların 1960 yılından günümüze kadar olan süreçte Dünyada ve Türkiye’de yaşanan ekonomik, sosyal, siyasal ve çevresel olayların turizm sektörüne yansıması ve etkilerine bakarsak, kendimce yapmış olduğum araştırmada turizmle doğrudan ilgili 150 den fazla olayın turizm sektörüne olumlu ve olumsuz etkilerinin olduğu birden fazla kayıtta görülmektedir. Turizmin sosyal, ekonomik, çevresel ve siyasi olaylar gibi iç ve dış etkenlere karşı oldukça hassas, kırılgan ve alıngan bir sektör olduğunu hepimiz yaşayarak, bedeller ödeyerek öğrendik. Turizm sektörü, bu yapısından dolayı; Savaş, terör, siyasi, çevresel ve ekonomik kriz gibi olaylardan en hızlı ve fazla etkilenen kırılgan, narin sektörlerin başında gelmektedir.
Nedeninde; Başta insan faktörü, güven, güvenlik, iletişim bozuklukları, ekonomik, politik, çevresel olaylar yatmaktadır. Dünya Turizm Örgütü’nün verilerine göre, son 60 yılda turizm, dünyanın en hızlı gelişen ve büyüyen sektörlerinden biri haline gelmiş, sürekli ve hızlı bir şekilde büyümesini sürdürerek ekonomi olarak ta önemsenecek bir hacme ulaşmıştır.
Pastadan Pay Alma Savaşı Da Büyüdü
Dünya genelinde uluslararası turizm hareketleri 1980 yılından günümüze katlayarak şaşırtıcı sayılara ulaşırken, büyüdükçe kristalleşerek kırılganlığını arttırmış hassaslaşmıştır. Uluslararası seyahat ve turizm gelirleri arttıkça, pastadan pay alma savaşı da büyümüş, rekabet amansız bir hal almıştır. Dünya’da turizmin yıllar içerisindeki gelişimine bakıldığında günümüzde ulaşılmış olan seyahat hacmi, turist sayısı ve tüm operasyonlardan elde edilen gelirlerin bir takım kriz durumları dışında, (ekonomik, psikolojik, doğal afet, siyasi, sosyal, savaş, terör vb.) genel olarak, büyük artış eğiliminde seyrettiğini görüyoruz. Dahası; Dünya Turizm Örgütü verilerine göre, önümüzdeki yıllarda söz konusu seyahat ve turizm faaliyetleri eğiliminin daha da artacağı öngörülmektedir. Birçok nedenden etkilense de turizm faaliyetleri tüm Dünya’da, bazen yavaş bazen hızlı olmak üzere, sürekli olarak gelişme ve büyüme eğilimi göstermiştir.
Görülen büyüme ve gelişimin başlıca özellikleri şöyle özetlenebilir .
Boyutsal gelişme: Turistik tüketici sayıları ve turizm harcamaları gibi turizmin hacim yönünden artışına işaret etmektedir.
Hızlı gelişme:Turizmin gelişiminin diğer toplumsal olayların gelişimine göre daha hızlı olmasını ifade etmektedir.
Yenilik: Özellikle teknolojik gelişmelere bağlı olarak turizmin de gelişim göstermesini açıklamaktadır Uzun menzilli uçuşlar. Elektronik onlin rezervasyon sistemleri bu yeniliklere örnek olarak gösterilebilir
Niteliksel gelişme: Turizmin hem arz hem de talep boyutunda uluslararası hatta kıtalararası bir özellik kazanmış olduğunu belirtmektedir.Turizmin yıllar bazında değerlendirilmesinde son derece önemlidir. Nitekim dünyada yaşanan olaylar ve bunların turizme etkisi oldukça fazladır. Ekonomik krizler, savaşlar, doğal afetler, hastalıklar ve salgınlar, teknolojik gelişmeler gibi birçok olumlu ya daolumsuz değişken turizmin gelişiminde önemli rol oynamaktadır.
Dünya savaşlarının sonrasında, sanayileşme çalışmalarının başlaması ile dünyadaki turizm faaliyetleri hareketliliğinin başlangıç dönemi oluşmuş. Türkiye’de o yıllarda siyasal konjonktürün dengesiz durumu, savaş ortamı ve ekonomik sorunlardan dolayı turizmi oluşturmak ve geliştirmek adına gerekli çalışmalar başlatılamamış. 1960 yılına kadar turizme gereken önem verilemese de, bu tarihten itibaren devlet politikası haline getirilerek, Beş Yıllık Kalkınma Planları kapsamında günümüzde ki haline ulaşmıştır.
1979 Yılından itibaren turizme iyi ve kötü yönde etki eden olayları şöyle sıralayabiliriz.
1979 Petrol Krizi İran İslam Devrimi
1980 İran Irak Savaşı Şii, Sünni Gerginliği
1982 Büyük Borçlu Latin Amerika Ülkelerinin Borçlarını Ödeyemez Hale Düşmesi (Borç Krizi)
1984 Çernobil Kazası
1986İstanbul’da ki Neve Şalom Sinagoğuna Saldırı
1987 New york Ve Dünya Borsasının Çökmesi Kara Pazartesi 1987-1991 ABD Ekonomik Durgunlu
1990 Tokyo Borsasının Çökmesi Japonyada Finansal Durgunluk.
1990 Berlin Duvarının Yıkılması
1991 İran Irak Körfez Savaşı SSCB’nin Dağılması.
1992 Hırvatistan, Bosna Hersek, Slovenya, Makedonya Bağımsızlıklarının İlanı Ve Bosna Savaşı.
1993 Avrupa Paraları Aleyhine Spekülasyon Develüasyon Ve ABD ye Sermaye Kaçışı.
Antalya Ve Kuşadası’nda Turistlere Terör Saldırısı. 19 Turistin Kaçırılması. Sivas Katliamı
1994 Fethiye Ve Marmaris’te Turistlere Yönelik Terör Saldırısı. İstanbul’da Sultanahmet Ve Kapalı Çarşıda Bombalı Terör Saldırısı. Turistlerin Kaçırılması Ve Yüksek Oranda Devalüasyon.
1996 Alaska Havayolları’nın ilk kez online rezervasyon ve internet aracılığı ile ödemeleri kabul etmeye başlaması.
1997 Uzak Doğu Ve Güney Doğu Asya Ülkelerinde Kriz. Petrol Fiyatlarının Çökmesi. Pazarların Daralması.
1998 Asya Krizinin Rusya’ya İntikali Ve Rusya’nın (Moratoryum) Borç Erteleme İlanı Rusya Pazarının Daralması Ve Dünyanın Başka Bölgelerinde Farklı Krizlerin Yaşanması.
1999 17 Ağustos Depremi Ve Anarşik Eylemler.
1999 Abdullah ÖCALAN’ın Yakalanması.
2000 İsrail’e Karşı Filistin Başkaldırısı. Türkiye’de Ekonomik Kriz. Havacılık Sektörünün Liberalleşmesi.
2000 UEFA Kupası Şampiyonu Galatasaray
2001 ABD ikiz Kulelere 11 Eylül Terör Saldırıları Ekonomik Kriz. Döviz Kurlarının Artışı, Develüasyon.
2001 Deniz TİTO’nun İlk Uzay Seyahatine Çıkması.
2002 Çeçen asıllı Eylemcilerin İstanbul The Marmara Otelinde ki silahlı Eylemi.
2003 ABD, Irak Savaşı. SARS Salgını, İstanbul’da Bombalı Terör Saldırıları Sinagog El Kaide
2004 Kuşadası’nda Bombalı Terör Eylemi. Mısır Sina Yarımadasında Turistik Bölgede Terör Olayları. Hint Okyanusu Sumutra Açıklarında Şiddetli Deprem Sonrası Tusunami Felaketi.
2004 Eurovision Şarkı Yarışması Ev Sahipliği.
2006 Kuş Gribi Salgını. Antalya Ve Marmaris’te Yaşanan Bombalı Terör Eylemleri. Ekonomik Kriz. Danimarka’da Karikatür Krizi. İsrail, Lübnan Krizi.
2008 Küresel Ekonomik Kriz.
2009 Küresel Ekonomik Krizin Gerçek Etkileri. Domuz Gribi. Davos Olayı.
2010 Arap Baharı Halk Hareketleri İç Savaş. İzlanda’da Volkanik Patlama Kül Ve Toz Bulutları Hava Ulaşım Sorunları. Mavi Marmara Olayı.
2010 Dünya Erkekler Basketbol Şampiyonası Ev Sahipliği
2011 Japonya Büyük Deprem Ve Tusunami Felaketi. Suriye İç Savaşının Başlaması.
2012 Avrupa’da Fransa Başta Olmak Üzere Birçok Ülkede Yapılan Genel Ve Yerel Seçimler
2013 Mısır’da Gerçekleşen Askeri Darbe. Suriye’de ki İç Savaş. Yunanistan’da Yaşanan Kriz. ABD’deki Kriz Ve Boston’da ki Terör Saldırıları.
2014 Suriye’de ki İç Savaşın Etkilerinin Artması Ve İşit Terör Örgütünün Saldırıları.
2015 Rus Uçak Krizi. Paris’te Mizah Dergisi Terör Eylemi. Tunus’ta Bardo Müzesine Terör Saldırısı.
2016 Gaziantep, İstanbul Sultanahmet Ve Atatürk Hava Limanında Bombalı Terör Saldırısı İşid. PKK Tarafından Ankara Kızılay, Bursa Ulu Cami Ve İstanbul Beşiktaş İle Veznecilerde Terör Saldırısı. 15 Temmuz Kalkışması OHAL sürecinin Başlaması. Fidel CASTRO’nun Ölümü. Avrupada İşid Tarafından Terör Saldırıları.
2016 Rusya Türkiye Arasında ki Uçak Krizinin Çözülmesi.
2017 İngiltere’nin Avrupa Birliğinden Ayrılma Kararı. Booking.com ile Tursab Arasında ki Davanın Otellere Rezervasyon Açısından Kötü Yansıması. Almanya Türkiye Krizinin AB İlişkilerine Yansıması.
2017 Ukrayna Türkiye Arasında Vizelerin Kaldırılması Ve Pasaportsuz Giriş Çıkışlar.
2019 Thomas Cook’un Batması Ve Arkasında Bıraktığı Borç Ve Diğer Sıkıntılar
2020 Covid-19 Carona Virüsü Salgını
Asla turizmden vazgeçemeyin
Türkiye’nin geleceği turizmde, ne yaşarsak yaşayalım, asla turizmden vazgeçemeyiz. Vazgeçmemeliyiz. Turizmde gelecek bugün yaptıklarımıza bağlı. Kimse bizi kendimize sakladığımız bilgi/beceri, deneyim ve tarzla anmaz. Eğer bu gün paylaşmazsanız; yarın da düne benzeyecektir. Eğer hiç paylaşmazsanız çok ta önemli değil zaten. Hissettiklerinizi söyleyin. Düşündüklerinizi yapın. Ölüm yaşlanmakla değil; unutmak ve unutulmakla gelir. Unutmadan/Unutulmadan; güzel olan her şeyi ve sevgiyi paylaşmak umudu/dileği ile. Okumakta ve Okutmakta yarar var. Gerisi Size Kalmış.
