GM TURİZM VE YÖNETİM DERGİSİ YAZARIMIZ K.ÜNSAL BARIŞ yazdı …
K.Ünsal BARIŞ
Yönetici sözünü güncel hayatımızda çok sık olarak duyarız. Diplomaside, siyasette, kurumlarda, işletmelerde, site yönetimlerinde v.s.
İşletme veya kurumlarda yönetici seçimi bir işletmeyi ya başarısızlığa sürükler, ya yerinde saydırır veya başarıya ulaştırır. (Tıpkı devlet yönetimlerinde olduğu gibi)
Artık günümüzde yöneticiden daha geniş açılımlar beklenmektedir. Yöneticinin işletmeyi başarıya ulaştırması tabii ki hedeftir. Ancak bir yöneticinin hedefinin yalnızca bütçe hedeflerinin tutturulması olmamalıdır.
Çağımız yöneticisi İşletmesinin rakamsal başarısının ötesinde işletmeyi daha ileri atılımlara sürükleyebiliyorsa, işletmesi benzerleri tarafından örnek alınabiliyor, takip ediliyor, kopya alınabiliyorsa, yeniliklerde atılımcı olabiliyor, ismini sektöründe duyurabiliyorsa, işletmenin piyasadaki imajını ve kredibilitesini yükseltebiliyorsa, işletmeye kaliteli ast yönetici ve personel temininde sıkıntı çekmiyorsa, işletme ürettiği ürünü benzerlerinden daha kolay pazarlayabiliyorsa, o işletme başarıya ulaşmıştır.
O işletmenin yöneticisini kutlamak gerekir. Çünkü o ideal bir yöneticidir.
Yönetici temini yalnız az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde değil gelişmiş ülkelerde dahi büyük sıkıntı konusudur. Çevremizde hep duyarız, halkımız kendi değerlendirmelerinde yöneticileri pratik olarak iki kategoriye ayırır. Çalışkan, dürüst, sempatik, kendisine yakın, hoşgörülü yöneticilere iyi yönetici, bu tanımın karşıtı olan yöneticilere de kötü yönetici derler.
Gerçekte yönetici kimdir?
Bir işletmenin veya kuruluşun bir biriminin veya tamamının yönetiminden sorumlu ve yetkili olup da yönetimindeki personelin bir hedef doğrultusunda eğitimi, yönetimi ve denetiminden sorumlu görevlilere genel olarak yönetici diyoruz.
Makale konum olan yönetici profillerini dört ana grupta açıklamaya çalışacağım.
- Güdümlü yöneticiler,
- Reaktif yöneticiler,
- Proaktif yöneticiler,
- Lider yöneticiler.
Güdümlü yöneticiler: Sorumlu olduğu makam tarafından neyi, nasıl, ne zaman yapacağı dikte edilen, yetkilendirilmekten kaçınılmış ama sorumluluk yüklenmiş yöneticilerdir. Karar verme yetkileri yoktur. Her konuda sorumlu olduğu makama danışarak ve onay alarak yönetmek durumundadırlar.
Bu tip yöneticilerin daha verimli olma, yaratıcı olma, daha özverili olma, büyümeye katkı gibi vizyonları yoktur. Aynen devlet memurları gibi durumu idare etmeye çalışırlar.
Reaktif yöneticiler: Bir gerek veya olay olmadan aksiyona geçmeyen, ancak, ihtiyaçlar veya zorunluluklar karşısında aksiyona geçip, gerekli önlemi alan, hem sorumlu hem de yetkili yöneticilerdir.
Bu gruba giren yöneticileri dünyanın her yerinde bolca rastlayabiliriz. Lakin en çok da gelişmemiş ülke, kurum ve işletmelerde rastlarız.
Proaktif yöneticiler: Bir gereği veya bir olayı önceden görebilen veya hissedebilen, ihtiyaçların doğmasını beklemeden aksiyona geçen, hem tam sorumlu ve hem de tam yetkili yöneticilerdir.
Bu grup yöneticilerin organizasyon, planlama, sevk ve yönlendirme ve sorumluluk yetileri iyi gelişmiştir. Sayısı az olmakla beraber aranılan, değerli yöneticilerdir. Bu gruba giren yöneticileri gelişmiş ülkelerde sık, ülkemizde ise seyrek olarak rastlayabiliriz.
Lider yöneticiler: Bu gruba giren yönetici parametreleri bana göre aşağıda sıraladığım gibidir:
- Lider yönetici, ne zaman “ben”, ne zaman “biz” diyeceğini bilen kişidir.
- Lider yönetici, başkalarının göremediği fırsatları yakalayabilendir.
- Lider yönetici, en kritik durumlarda cesaretini ve iyimserliğini yitirmeyendir.
- Lider yönetici, risk alabilen kişidir.
- Lider yönetici, personelini sahiplenen kişidir.
- Lider yönetici, taklit peşinde değil, yenilik peşinde koşandır.
- Lider yönetici, kendini sürekli yenileyebilendir.
- Lider yönetici, etrafına sürekli enerji ve heyecan yayabilendir.
- Lider yönetici, güvenilendir, sayılandır.
- Lider yönetici, karizmatikdir.
- Lider yönetici, adildir, şeffaftır, motive edendir, sağduyuludur.
- Lider yönetici, misyon ve vizyon sahibidir.
- Lider yönetici, organizasyon ve planlama yetisi gelişkin kişidir.
- Lider yönetici, hatalardan ve başarısızlıklardan ders alabilendir.
- Lider yönetici, katılımcıdır. Yönetimindeki çalışanların görüşlerine açıktır.
- Lider yönetici, çalışanların zaaflarını değil onların güçlü yönlerini ön plana çıkarabilendir.
- Lider yönetici, çalışanları bütçe hedeflerine ulaşılması için motive edendir.
- Lider yönetici, işverenin beyni, kalbi, gözü, kulağıdır.
Yukarıdaki parametreleri okuduktan sonra belki de; “lider yönetici olmak zormuş” diyeceksiniz. Ancak, lider yöneticiler bazen doğuştan lider doğarlar. Bazen de aldıkları iyi eğitim ve içi dolu bir deneyim döneminden sonra lider yönetici olma sıfatına sahip olurlar.
Bu gruba giren yöneticilerin sayıları ülkemizde parmakla gösterilecek kadar az oldukları gibi gelişmiş ülkelerde de sayıları fazla değildir.
Geleceğin aranan yöneticileri lider yöneticiler olacaktır.
Bir yöneticinin proaktif veya lider yönetici olarak başarılı olabilmesi tabii ki yalnızca kendi kapasite ve yeteneklerine bağlı değildir. Atalarımız “taş yerinde ağırdır” demişler. Yani, yöneticinin bulunduğu işletmenin konumu, donanımı, yöneticinin bağlı olduğu makamın kültürel yapısı, deneyimi ve mentalitesi, bir yöneticinin başarılı olmasında fevkalade önemli rol oynarlar.
